නව ආයෝජනද සමගින් වේගයෙන් ඉදිරියට ඇදෙන හම්බන්තොට කාර්මික උද්‍යානය
හම්බන්තොට ජාත්‍යන්තර වරාය ආශ්‍රිතව පිහිටුවා ඇති කාර්මික උද්‍යානයේ වර්තමාන තත්ත්වය සම්බන්ධයෙන් සහ එහි අනාගතය සම්බන්ධයෙන් වාර්තාවක් ගෙන ඒමට චීනයේ Xinhua පුවත් සේවය ඊයේ කටයුතු යොදා තිබුණි.
ශ්‍රී ලංකාවේ පිහිටි චීන තානාපති කාර්යාලයද මෙම පුවත් වාර්තාව උපුටා දක්වමින් සිය ට්විටර් ගිණුමේ සටහනක් තබා තිබූ අතර, එහි මාතෘකාව වූයේ ‘හම්බන්තොට ඉහළින් පියාඹා යන සුදු අලියා’ යන්නයි.
විශේෂයෙන්ම මෙම හම්බන්තොට වරාය සම්බන්ධයෙන් බොහෝදෙනා විවිධ විවේචන ඉදිරිපත් කළ අතර, අද වනවිට එහි වාර්ෂික භාණ්ඩ මෙහෙයුම් ධාරිතාවේ 187%ක වර්ධනය, ටයර් නිෂ්පාදන කර්මාන්තශාලාවක් සඳහා ලැබී ඇති ඩොලර් මිලියන 300ක ආයෝජනය, ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංග නිපදවීම සඳහා ලැබී ඇති ඩොලර් මිලියන 16ක ආයෝජනය, යාත්‍රා එකලස් කිරිම සහ අපනයනය සඳහා හිමිව ඇති ඩොලර් මිලියන 58ක ඍජු විදේශ ආයෝජනය ඇතුළුව මෙම ව්‍යාපෘති හරහා සිදු කෙරෙන රැකියා උත්පාදනය පිළිබඳව එහි සඳහන් කර තිබුණි.
ශ්‍රී ලාංකික ලියුම්කරුවෙකු වන ෂිරාන් ඉලන්පෙරුම විසින් Xinhua පුවත් සේවය වෙත මෙම වාර්තාව ඉදිරිපත් කර තිබූ අතර මෙහි පළ වෙන්නේ එහි සම්පූර්ණ සිංහල පරිවර්තනයයි.
හම්බන්තොට ජාත්‍යන්තර වරායේ (HIP) කාර්මික උද්‍යානයට අයත් හෙක්ටයාර 228.5 ක බිම් ප්‍රමාණයක් කැණීම් යන්ත්‍ර සහ ටිපර් ට්‍රක් රථ වල දෝංකාර දෙයි, කොන්ත්‍රාත්කරුවන් එක්සත් ජනපද ඩොලර් මිලියන 300 ක ආයෝජනයකින් ඉදි කෙරෙන ටයර් කර්මාන්ත ශාලාවක් සඳහා බිම් මට්ටම සම්පුර්ණ කිරීම සඳහා පොරබදමින් සිටියහ.
දකුණු ලක පිහිටි හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය බොහෝ දුරට ප්‍රසිද්ධ වී ඇත්තේ කුඹුරු, මොනරුන් සහ පුරාණ රුහුණු රාජධානියේ නටබුන් සඳහා ය. නමුත් බර යන්ත්‍රෝපකරණවල ශබ්දය මගින් නුදුරේදීම නවීන නිෂ්පාදන ඒ වෙත පැමිණීම සංකේතවත් කරන අතර, එමඟින් දිස්ත්‍රික්කය කාර්මික බලශක්ති මධ්‍යස්ථානයක් සහ වෙළඳ වෙළඳ මධ්‍යස්ථානයක් බවට පත් වනු ඇතැයි යන්න රජයේ බලාපොරොත්තුව වී තිබේ.
COVID-19 වසංගතය හේතුවෙන් ජාත්‍යන්තර නෞකා ගමන් අඩාල වූ වුවත්, 2021 පළමු අර්ධය හම්බන්තොට ජාත්‍යන්තර වරායට කාර්‍යබහුල විය. වසරින් වසර එහි ප්‍රතිඵල තුන් ගුණයකින් පමණ වැඩි විය. මේ අතර, වරාය කාර්මික උද්‍යානයේ අපනයනය පදනම් කරගත් නිෂ්පාදන ආරම්භ කිරීමට කටයුතු සූදානම් කෙරෙමින් පවතින අතර ඒ හරහා දේශීය බහාලුම් ගමනාගමනයේ ඉහළ යාමක්ද අපේක්ෂා කෙරේ.
මේ සම්බන්ධයෙන් අදහස් දක්වන හම්බන්තොට ජාත්‍යන්තර වරාය සමූහයේ (HIPG) ප්‍රධාන විධායක නිලධාරී ජොන්සන් ලියු, “වසංගතයෙන් පසු හම්බන්තොටට යහපත් ප්‍රතිඵල අත්කර ගැනීමට සහ ව්‍යාපාරික අවස්ථා ලබා ගැනීමට හැකි වී තිබෙනවා. වැදගත්ම දෙය නම් පසුගිය වසරේ මුල් භාගය හා සසඳන විට මෙම වසරේ මුල් භාගයේ වරාය මගින් හැසිර වූ භාණ්ඩ ප්‍රමාණය සියයට 187 කින් ඉහළ ගොස් තිබීමයි. ආයෝඡන ගිවිසුම් ද සැලකිය යුතු ලෙස වැඩි වී තිබෙනවා.” යනුවෙන් පවසා සිටියි.
2020 නොවැම්බරයේදී HIPG මගින් චීන සමාගමක් වන ෂැන්ඩොං හහුවා ටයර් සමාගම සමඟ එක්සත් ජනපද ඩොලර් මිලියන 300ක ගිවිසුමක් අත්සන් තැබීය. දේශීය රබර් සම්පත් උපයෝගී කරගනිමින් ලෝක වෙළඳපොළට අපනයනය කිරීම සඳහා මෙම කර්මාන්ත උද්‍යානය තුළ ටයර් නිෂ්පාදනය සැලසුම වී තිබේ. මෙම කර්මාන්තශාලාවේ බිම් මට්ටමේ ඉදිකිරීම් අගෝස්තු මස අවසානය වන විට නිමා කිරීම බලාපොරොත්තුව වී තිබේ.
එසේම ජුනි 11 දා HIPG චීන සමාගමක් වන ෂෙන්සෙන් ෂින්ජි සමූහය සමඟ එක්සත් ජනපද ඩොලර් මිලියන 16 ක ගිවිසුමක් අත්සන් කෙරිණි. වරාය කාර්මික උද්‍යානයේ “පාර්ක් ඉන් පාර්ක්” පහසුකම පිහිටුවීම සඳහා මෙම එකඟතාව ඇති විය. මෙම පහසුකම මඟින් මාස 12 ක් තුළ කුසලතා හා තාක්‍ෂණය හුවමාරු කර ගෘහ විදුලි හා ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණ නිෂ්පාදනය ආරම්භ කිරීමට අපේක්ෂා කෙරේ.
අගෝස්තු 9 වන දින HIPG මගින් වරාය කාර්මික උද්‍යානය තුළ නැව් එකලස් කර අපනයනය කිරීම සඳහා මාලදිවයින් සමාගමක් වන සී හෝර්ස් නැව් සමාගම සමඟ එක්සත් ජනපද ඩොලර් මිලියන 58 ක ගිවිසුමක් අත්සන් කෙරිණි. මෙම ව්‍යාපෘතිය මඟින් ඍජු රැකියා 200 ක් සහ වක්‍ර රැකියා 300 ක් උත්පාදනය කිරීමට අපේක්ෂා කෙරේ.
මේ අතර වරාය කාර්මික උද්‍යානයට යාබදව මෙට්‍රික් ටොන් 1.3 ක ධාරිතාවයකින් යුත් සිමෙන්ති කර්මාන්ත ශාලාවක් පිහිටුවීමට සහ හම්බන්තොට වරාය හරහා සෘජුවම යෙදවුම් ආනයනය සඳහා HIPG ශ්‍රී ලංකාවේ මෙල්වා සමූහය සමඟ සාකච්ඡා කරමින් සිටියි.
ඒ අනුව නව ආයෝජකයින් ආකර්ෂණය කර ගැනීම සඳහා ශ්‍රී ලංකාවේ මෙම අද්විතීය ශක්තීන් උපයෝගී කර ගැනීමට හැකියාව ලැබෙන බව HIPG හි ප්‍රධාන විධායක නිලධාරී ලියු සිය අවධානය යොමු කර තිබේ.
“හම්බන්තොට වරාය පසුගිය වසරේදී සාර්ථක වීමේ රහස නම් වාසිදායක සැපයුම් හා බලශක්ති පිරිවැය සමඟම, වරාය ප්‍රදේශයට සම්බන්ධ කාර්මික උද්‍යානයක් තිබීමේ සාපේක්ෂ වාසිය හිමිව තිබීමයි.” ඔහු පවසයි.
COVID-19 වසංගතය සම්බන්ධයෙන් HIPG හි ක්ෂණික ප්‍රතිචාරය වූයේ එහි සම්මත මෙහෙයුම් ක්‍රියා පටිපාටි (SPOs) යාවත්කාලීන කිරීම සහ කාර්ය මණ්ඩලය එකිනෙකා සමඟ අන්තර් ක්‍රියා නොකරන කණ්ඩායම් දෙකකට බෙදීමයි. සේවයට වාර්තා කිරීමට පෙර සෑම කණ්ඩායමකම සිටින සේවකයින්ට පීසීආර් හෝ ප්‍රතිදේහජනක පරීක්ෂණ සිදු කළ යුතු විය.
කෙසේ වෙතත්, ජාත්‍යන්තර හා දේශීය සංචාරක සීමා කිරීම් දැඩි කිරීම වරාය කාර්මික උද්‍යානය අලෙවිකරණය සහ ඒ පිළිබඳ සාකච්ඡා කිරීම මෙන්ම නව ගනුදෙනු සඳහා අත්සන් තැබීම් සීමා කිරිම සඳහා හේතු විය. වරාය කාර්මික උද්‍යානයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ කළමනාකරු සබ්‍රිනා එදිරිසිංහ මහත්මිය පවසන්නේ සිය සමාගම ‘හම්බන්තොට වේගය’යන සංකල්පය හඳුන්වා දෙමින් මෙම අභියෝගයට ප්‍රතිචාර දැක්වූ බවයි.
මෙහිදී HIPG විසින් ආයෝජකයින්ට තම ගැටලු විසඳා ගත හැකි හා අනිවාර්ය නිෂ්කාශන හා අනුමැතීන් ලබා ගත හැකි වන පරිදි එක්-නැවතුම් වෙළඳසැලක් (One Stop Shop) පිහිටුවීම සඳහා ශ්‍රී ලංකා ආයෝජන මණ්ඩලය (BOI) සමඟ සමීපව කටයුතු කර ඇත. “අපට අවශ්‍ය වන්නේ ආයෝඡකයින්ට තම ව්‍යාපාර ආරම්භ කිරීමට හා අනුමැතිය ලබාගෙන ඒවා සුමටව ක්‍රියාත්මක කිරීමට කඩිනම් ක්‍රමයක් සැකසීමයි” යනුවෙන් එදිරිසිංහ මහත්මිය පවසයි.
2017 සිට ශ්‍රී ලංකා රජයේ ආයතන සමඟ වැඩ කිරීමේ පළපුරුද්ද හා ප්‍රවීණතාවය උපයෝගී කරගනිමින් HIPG ආයෝඡකයින් සමඟ “අතින් අල්ලා ගැනීමේ ප්‍රවේශයක්” අනුගමනය කළ අතර ආයෝජකයින් සඳහා ව්‍යාපාර කිරීමේ පහසුකම වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා එම ක්‍රියාවලිය තුළින් මඟ පෙන්වීය.
“සමාගම් ලියාපදිංචි කිරීමෙන්, අනුමැතීන් ලබා ගැනීමෙන් සහ ගිවිසුම් අත්සන් කිරීමෙන් අපි සෑම අතින්ම ඔවුන්ට උදව් කළා. ආයෝජකයින්ගේ කාලය අවසන් වන තුරු අප සමඟ අඛණ්ඩව ලබා දෙන අඛණ්ඩ ක්‍රියාවලියක්” යනුවෙන් එදිරිසිංහ මහත්මිය පැවසීය.
ඇය පවසන්නේ ඩොලර් බිලියන 1.4 ක ව්‍යාපෘතියක් ලෙස, HIPG විසින් ශ්‍රී ලංකාවේ භූගෝලීය පිහිටීම සහ රජය කටයුතු කරමින් සිටින ප්‍රතිපත්ති සහ අවධානය යොමු කර ඇති ගිවිසුම්වල ප්‍රයෝජනය ගනිමින් ජාත්‍යන්තර ආයෝඡන මධ්‍යස්ථානයක් ලෙස ස්ථාන ගත වීමට කැමති බවයි.
ඒ අනුව දකුණු ආසියානු නිදහස් වෙළඳ ගිවිසුම (SAFTA), ආසියා පැසිෆික් වෙළඳ ගිවිසුම (APTA) සහ ඉන්දියාව, පාකිස්තානය සහ සිංගප්පූරුව සමඟ ද්විපාර්ශ්වික නිදහස් වෙළෙඳ ගිවිසුම් ඇතුළුව කලාපීය වෙළෙඳ ගිවිසුම් දෙකකට ශ්‍රී ලංකාව මේ වන විට අත්සන් කර ඇත.
මේ අතර චීනය සමඟින් නිදහස් වෙළඳ ගිවිසුමක් සඳහා එකඟතාවකට පැමිණීමට කැමති බව රජය අඟවා ඇති අතර අගෝස්තු මස මුලදී විදේශ කටයුතු පිළිබඳ රාජ්‍ය ඇමති තාරක බාලසූරිය එහි ප්‍රධාන සාකච්ඡාකරු ලෙස පත් කර තිබේ.
හම්බන්තොට වරායේ ක්‍රියාකාරිත්වය HIPG වෙත පවරා දුන් අවස්ථාවේ සිට, චයිනා මර්චන්ට්ස් ගෘප් හෝල්ඩින්ග්ස් (CMPort) සහ ශ්‍රී ලංකා වරාය අධිකාරිය (SLPA) අතර ඇති කරගත් රාජ්‍ය හා පෞද්ගලික හවුල්කාරිත්වයක් යටතේ එහි මෙහෙයුම් සිදු විය. එහිදී RORO මෙහෙයුම් හරහා වරාය බොහෝ දුරට රඳා පැවතුනු අතර 2017 දී කන්ටේනර් බහාලුම් 91,323 ක් වූ 2019 දී 367,431 ක් දක්වා ඉහළ නැග තිබේ.
හම්බන්තොට වරායට සමීපතම තරඟකරුවා වන කොළඹ වරායට වාර්ෂිකව බහාලුම් මිලියන හතකට වැඩි කන්ටේනර් ප්‍රමාණයක් ලැබෙන අතර එයින් 80% ක්ම ප්‍රවාහන භාණ්ඩ වේ. නමුත් හම්බන්තොට වරායේ දිගු කාලීන වර්ධනය සඳහා දේශීය අපනයන නිෂ්පාදනය අත්‍යවශ්‍යම කරන කාරණාවක් බව හම්බන්තොට වරාය ආයෝජන සේවා (HPIS) හි ප්‍රධාන විධායක කපිතාන් රවී ජයවික්‍රම විශ්වාසය පළ කර සිටියි.
“සෑම විටම අතරමැදි ප්‍රවාහනය මත රඳා නොසිට, අපේ දෙපයින් නැගී සිටීමට හැකි වන පරිදි ප්‍රමාණවත් තරම් භාණ්ඩ නිෂ්පාදනය කළ යුතුය. මේ ක්‍රීඩාවේ නම වෙන්නේ ඔබේම රට තුළ නිෂ්පාදනය කිරීම යන්නයි. මෙම නිෂ්පාදනයන්ට අවශ්‍ය අමුද්‍රව්‍ය ගෙනැවිත්, ඒවා මෙරට තුළ නිෂ්පාදනය කර අවසානයේදී නිමි භාණ්ඩයක් ලෙස අපනයනය කිරීම සිදු කළ යුතියි. ”ඔහු පැවසීය.
වරාය කාර්මික උද්‍යානයේ සමස්ත දැක්ම වන්නේ නිෂ්පාදනය ආරම්භ කිරීම සඳහා හැකි තරම් කර්මාන්ත ආකර්ෂණය කර ගැනීම බව ජයවික්‍රම මහතා පවසයි. “මේ වසරේ සෑම මාසයකම පාහේ ගිවිසුම් අත්සන් කරනු ඇතැයි අපි බලාපොරොත්තු තබා තිබෙනවා,” ඔහු පැවසීය.
ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ නායකත්වයෙන් යුත් ශ්‍රී ලංකාවේ වත්මන් රජය ද “නිෂ්පාදන ආර්ථිකයක්” දියුණු කිරීමේ අවශ්‍යතාව අවධාරණය කර තිබේ. දේශීය නිෂ්පාදනය සහ අපනයනය ඉහළ නැංවීම සඳහා 2020 දී ආයෝජන මණ්ඩලය හම්බන්තොට අක්කර 400 ක ඖෂධ නිෂ්පාදන කලාපයක් සඳහා වෙන් කළේය. එසේම කර්මාන්ත අමාත්‍යාංශය මගින් මාර්තු මාසයේදී දේශීයව වාහන එකලස් කිරීම සඳහා නව එස්ඕපී හඳුන්වා දීම සිදු විය..
අද වනවිට රජය ආනයන ආදේශන සහ අපනයන දිශානතිය යන දෙක වෙතම අවධානය යොමු කරමින් සමස්ත කාර්මික උපාය මාර්ගයක කොටසක් ලෙස රජය බදු සහ පොලී අනුපාත අඩු කර ඇති අතර, ආනයනික පාරිභෝගික භාණ්ඩ සඳහා තීරු බදු ඉහළ දමමින්, ප්‍රාග්ධන භාණ්ඩ සඳහා වන ගාස්තු අඩු කර තිබේ. මාර්තු මාසයේදී ජනාධිපති ෂී ජින් පිං මහතා සමඟ දුරකථන ඇමතුමක යෙදුණු ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා, හම්බන්තොට වරාය වැනි චීන මූල්‍යකරණයෙන් ක්‍රියාත්මක ව්‍යාපෘති සඳහා “ශ්‍රී ලංකාවේ සමාජ ආර්ථික සංවර්‍ධනයට දායක වීමේ විශාල හැකියාවක් තිබෙනවා.” යනුවෙන් පවසා තිබුණි.
Views: 553
